|
شکل‌پذیری عصبی در اعتیاد: از شناخت مکانیسم‌ها تا طراحی مداخلات آینده‌نگر
|
مهدی فاطمی‌زاده   ، فریده قواسی ، مریم فرهمندفر*  |
| گروه علوم اعصاب و مطالعات اعتیاد، دانشکده فناوری‌های نوین در پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران |
|
|
چکیده: (3 مشاهده) |
اعتیاد نوعی اختلال عودکننده مزمن مغزی–رفتاری است که با تغییرات پایدار در مدارهای پاداش، حافظه و عملکرد شناختی همراه می‌شود. شواهد پژوهشی نشان می‌دهند که این تغییرات عمدتاً ناشی از فرآیندهای شکل‌پذیری عصبی، شامل بازسازی سیناپسی، تغییر بیان ژن و ایجاد مسیرهای عصبی جدید هستند؛ فرآیندهایی که در تمامی مراحل اعتیاد، از شروع مصرف تا عود، نقش تعیین‌کننده دارند. در دهه‌های گذشته، بیشتر مداخلات درمانی بر کنترل علائم رفتاری و سم‌زدایی دارویی متمرکز بوده‌اند و از مداخله مؤثر در سازوکارهای زیربنایی عصبی غفلت کرده‌اند. این مقاله مروری با هدف تحلیل انتقادی شکاف موجود میان سازوکارهای عصب-زیستی اعتیاد و راهبردهای درمانی موجود، به بررسی نقش شکل‌پذیری عصبی به‌عنوان هدف مشترک در سه گروه از مداخلات نوین می‌پردازد: تحریک مغزی (مانند تحریک عمقی مغز)، داروهای ضدالتهابی و ترکیبات سایکدلیک. این رویکردها از طریق مسیرهای متفاوت اما مکمل، مانند افزایش بیان فاکتور نوروتروفیک مشتق‌شده از مغز و تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی، به ترمیم ساختارهای عصبی آسیب‌دیده کمک می‌کنند. یافته‌ها نشان می‌دهند که تقویت شکل‌پذیری عصبی می‌تواند نه‌تنها در کاهش رفتارهای اعتیادی، بلکه در بازیابی عملکردهای شناختی و عاطفی نیز مؤثر باشد. در پایان، پیشنهاد می‌شود مداخلات آینده‌نگر در حوزه اعتیاد، با تأکید بر تنظیم فرآیندهای شکل‌پذیری عصبی، طراحی شوند تا اثربخشی بلندمدت‌تری به همراه داشته باشند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: اعتیاد، شکل‌پذیری عصبی، التهاب عصبی، تحریک عمقی مغز، سایکدلیک |
|
|
متن کامل [PDF 905 kb]
(2 دریافت)
|
|
نوع مطالعه: مروری-با دعوت سردبیر |
موضوع مقاله:
علوم اعصاب
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
