زمینه و هدف: افسردگی یک بیماری ذهنی است و طبق آمار‌ها هر روز جدی‌تر می‌شود که نشان از نیاز روز‌افزون به تحقیق بر روی مدل‌های افسردگی و تولید دارو‌های ضد‌افسردگی جدید دارد. هدف این تحقیق، ارزیابی تاثیرات منفرد و ترکیبی دارو‌های دیازپام و اس‌سیتالوپرام بر پارامتر‌های رفتاری و بیوشیمیایی در ماهی زبرا (Zebrafish) بوده است.

روش کار: در این تحقیق جهت القای افسردگی در ماهی‌های زبرا، از پروتکل UCS (Unpredictable Chronic Stress) استفاده شد. به طور کلی از ۳۸۴ ماهی‌ زبرا استفاده شد که ابتدا به دو دسته کلی شاهد (بدون عوامل استرس‌زا) و UCS (با عوامل استرس‌زا) تقسیم شدند. درون هر دسته نیز ماهی‌ها به گروه‌های شاهد، دیازپام، اس‌سیتالوپرام و دیازپام + اس‌سیتالوپرام تقسیم شدند‌. هر گروه دارای سه تکرار بود. آزمایشات رفتاری با آزمایش تانک جدید و آزمایشات بیوشیمیایی با اندازه‌گیری کورتیزول تام بدن صورت گرفت.

یافته‌ها: دیازپام، اس‌سیتالوپرام و ترکیب آن­ها موجب بهبود قابل توجه و معنی­ داری در پارامتر­های رفتاری (افزایش معنی‌دار در مدت زمان حضور در سطح بالایی و تعداد انتقال به سطح بالایی و کاهش معنی‌دار مسافت کل طی شده) و پیشگیری از اثرات رفتاری افسردگی با کاهش معنی­دار سطوح کورتیزول (از ۰/7 ± ۱/01 به 0/12 ± 0/61 نانوگرم) گردید.

نتیجه‌گیری: در این پژوهش داده‌های قبلی تایید شد که نشان می‌دهد پروتکل UCS موجب القای تغییرات رفتاری و نوروآندوکرین در ماهی زبرا می‌گردد که با مصرف دیازپام و اس‌سیتالوپرام، می‌توان از آن‌ها پیشگیری نمود. همچنین این مطالعه استفاده از ماهی زبرا به عنوان ارگانیسم مدل در مطالعات تاثیرات رفتاری و فیزیولوژیک استرس را تقویت نمود.