سارا جوشی، خدیجه اسماعیل پور*، وحید شیبانی،
دوره ۵، شماره ۰ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: نتایج مطالعات پیشین نشان میدهند که جدایی از مادر (Maternal Separation)در اوایل زندگی ممکن است منجر به نقصهای شناختی شود. یکی از عوامل تعدیل‌کننده استرس، محیط غنیشده است که فرصت‌های بهتری را برای کاوش‌کردن در محیط فراهم می‌کند. از طرف دیگر، نوروپپتید اکسیتوسین باعث کاهش اثرات استرس بر مغز می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات محیط غنیشده و اکسیتوسین داخل بینی بر یادگیری و حافظه اجتنابی در موشهای صحرایی است که جدایی از مادر را تجربه کرده‌اند.
روش‌ها: حیوانات در هشت گروه مورد مطالعه قرارگرفتند؛ کنترل، کنترل + محیط غنی شده، جدایی از مادر، جدایی از مادر+ محیط غنی شده، کنترل + سالین، کنترل + اکسی توسین، جدایی از مادر+ سالین، جدایی از مادر + اکسی توسین. در گروه جدایی از مادر، موشهای نوزاد از روز ۱ تا ۲۱ پس از تولد روزانه به مدت ۱۸۰ دقیقه جدایی از مادر را تجربه کردند. سپس از روز ۲۲-۳۴ پس از تولد در محیط غنیشده قرارگرفتند و/یا اکسیتوسین (۲ میکروگرم
بر میکرولیتر) را به‌صورت داخل بینی دریافت کردند و در دوره نوجوانی مورد سنجش آزمون یادگیری و حافظه اجتنابی به وسیله دستگاه شاتل باکس (Shuttle box) قرارگرفتند.
یافته‌ها: موشهای جداشده از مادر تعداد شوک بیشتری در مقایسه با موشهای کنترل دریافت کردند. همچنین در گروه جدایی از مادر، تاخیر زمانی ورود به محفظه تاریک کاهش یافت. محیط غنیشده و اکسیتوسین هر یک توانستند این نقصهای ناشی از جدایی از مادر را بهبود ببخشند.
نتیجه‌گیری: محیط غنیشده و اکسیتوسین احتمالاً میتوانند بهبوددهنده نقصهای شناختی ناشی از استرس باشند.
