مرجان نیک بخت زاده، وحید شیبانی، غلامرضا سپهری، مسعود ناظری، خدیجه اسماعیل پور، محمد رضا آفرینش،
دوره ۱، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۶ )
چکیده
مقدمه: علائم اختلال بعد از تروما (Posttraumatic stress disorder = PTSD) و درد می تواند به طور مکرر به دنبال یک حادثه تروماتیکی در فرد بروز نماید. اگر چه در شرایط استرس حاد، ادراک درد به طور قابل توجهی در اثر استرس پوشیده می شود، مطالعات کمی در رابطه با تغییرات ادراک درد در شرایط استرس ناشی از PTSD در صورت وجود دارد. در مطالعه حاضر، تغییرات درد حاد و آلودینیای ناحیه صورت موش صحرایی در مدل حیوانی PTSDمورد بررسی قرار می گیرد.
روش‌ها: در این مطالعه تجربی از ۹۵ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار استفاده شد. موش های صحرایی به دو دسته کنترل و استرس تقسیم بندی شدند. بعد از ایجاد PTSDبه روش(Single Prolonged Stress) SPS در گروه استرس، و تایید ایجاد SPS به روش ارزیابی رفتاری ماز بعلاوه و سنجش کورتیکوسترون پلاسما، درد حاد و آلودینیا در ناحیه صورت توسط آزمون مالش چشم (Eye wiping) و وون فری مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: تعداد ورود و زمان سپری شده در بازوی باز ماز بعلاوه در گروه استرس نسبت به گروه کنترل کاهش معنیداری نشان داد ( ۰/۰۵ < p ). میزان کورتیکوسترون بعد از تزریق دگزامتازون، در گروه استرس + دگزامتازون درمقایسه با گروه کنترل + دگزامتازون به طور معنیداری کاهش یافت (۰/۰۵ < p ). تعداد مالش چشم در گروه استرس، در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنیداری نشان داد ( ۰/۰۱ < p ). آستانه پاسخ در اثر اعمال فیلامان های وون فری، در صورت موش صحرایی گروه استرس، در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنیدار نشان داد (۰/۰۱ < p ).
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که در شرایط استرس ناشی از SPS، ادراک درد حاد و آلودینیای ناحیه صورت کاهش می یابد. احتمالا، افزایش اپیوئیدهای اندوژن درشرایط PTSD، سبب کاهش ادراک درد ناحیه صورت موش های صحرایی می‌شود.
سارا جوشی، خدیجه اسماعیل پور*، وحید شیبانی،
دوره ۵، شماره ۰ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: نتایج مطالعات پیشین نشان میدهند که جدایی از مادر (Maternal Separation)در اوایل زندگی ممکن است منجر به نقصهای شناختی شود. یکی از عوامل تعدیل‌کننده استرس، محیط غنی‌شده است که فرصت‌های بهتری را برای کاوش‌کردن در محیط فراهم می‌کند. از طرف دیگر، نوروپپتید اکسیتوسین باعث کاهش اثرات استرس بر مغز می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات محیط غنی‌شده و اکسیتوسین داخل بینی بر یادگیری و حافظه اجتنابی در موشهای صحرایی است که جدایی از مادر را تجربه کرده‌اند.
روش‌ها: حیوانات در هشت گروه مورد مطالعه قرارگرفتند؛ کنترل، کنترل + محیط غنی شده، جدایی از مادر، جدایی از مادر+ محیط غنی شده، کنترل + سالین، کنترل + اکسی توسین، جدایی از مادر+ سالین، جدایی از مادر + اکسی توسین. در گروه جدایی از مادر، موشهای نوزاد از روز ۱ تا ۲۱ پس از تولد روزانه به مدت ۱۸۰ دقیقه جدایی از مادر را تجربه کردند. سپس از روز ۲۲-۳۴ پس از تولد در محیط غنی‌شده قرارگرفتند و/یا اکسیتوسین (۲ میکروگرم
بر میکرولیتر) را به‌صورت داخل بینی دریافت کردند و در دوره نوجوانی مورد سنجش آزمون یادگیری و حافظه اجتنابی به وسیله دستگاه شاتل باکس (Shuttle box) قرارگرفتند.
یافته‌ها: موشهای جداشده از مادر تعداد شوک بیشتری در مقایسه با موشهای کنترل دریافت کردند. همچنین در گروه جدایی از مادر، تاخیر زمانی ورود به محفظه تاریک کاهش یافت. محیط غنی‌شده و اکسیتوسین هر یک توانستند این نقصهای ناشی از جدایی از مادر را بهبود ببخشند.
نتیجه‌گیری: محیط غنی‌شده و اکسیتوسین احتمالاً میتوانند بهبوددهنده نقصهای شناختی ناشی از استرس باشند.
