%0 Journal Article %A Taghipour, Mina %A Pachenari, Narges %A Azizi, Hossein %A Naseri, Mohsen %A Semnanian, Saeed %T Relapse: past, present findings and future perspective %J Iranian Journal of Physiology and Pharmacology %V 4 %N 1 %U http://ijpp.phypha.ir/article-1-435-fa.html %R %D 2020 %K Relapse, Addiction treatment approaches, Conditional place preference, Self-administration, %X اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری مزمن و عود کننده با ماهیت پیچیده زیستی، روانی و اجتماعی است که شامل سه مرحله مصرف مواد، محرومیت یا ترک مواد و بازگشت مجدد به سوء مصرف مواد می‌­باشد. بازگشت مجدد به سوء مصرف مواد مانع اصلی درمان اعتیاد است. میزان بازگشت افراد در طول یک سال ترک به طور متوسط بین 40 تا 60 درصد برآورد شده است و علی رغم تحقیقات گسترده پیش بالینی و بالینی، شیب بازگشت به سوءمصرف مواد مخدر طی نیم قرن اخیر بدون تغییر مانده است. از طرفی دیگر اغلب مطالعات در حوزه اعتیاد بر روی مدل­های حیوانی آزمایشگاهی انجام شده که نتایج آن­ها به­‌طور کاربردی قابل ترجمه به مطالعات بالینی نمی­‌باشند، از این رو به نظر می‌­رسد علت عدم‌­درمان قطعی انواع روش­های درمانی این بیماری شاید به این خاطر باشد که مکانیسم­های دقیق درگیر بازگشت به سوءمصرف به­‌خوبی مورد مطالعه و کاوش قرار نگرفته و مطالعات پیش­‌بالینی آن­گونه که باید قابل تعمیم به شرایط بالینی نبوده است. بنابراین با توجه به اهمیت شناخت پدیده بازگشت به سوءمصرف مواد، در این مقاله مروری قصد داریم با نگاه فیزیولوژیکی از جنبه­‌های مختلف از جمله معرفی مدل­های حیوانی، مکانیسم­های سلولی- مولکولی، عوامل مستعدکننده، معرفی بیومارکرها، رویکردهای درمانی شیمیایی، الکتریکی، شناختی رفتاری و طب سنتی ایرانی این پدیده را مورد بررسی قرار دهیم تا با درک هر چه بهتر این پدیده تحقیقات در حوزه درمان اعتیاد هدفمند و کاربردی­‌تر از گذشته مورد ارزیابی و انجام قرار گیرد. %> http://ijpp.phypha.ir/article-1-435-fa.pdf %P 18-1 %& 18 %! %9 Review Article -by invitation %L A-10-441-2 %+ Department of Physiology, Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran %G eng %@ 2588-4042 %[ 2020